قیمت ارز یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که از طریق آن سطح نسبی سلامت اقتصادی یک کشور مشخص می‌شود. نرخ ارز یک کشور دریچه‌ای برای ثبات اقتصادی آن کشور فراهم می‌کند. به همین دلیل است که به طور دائم نظارت و تحلیل قرار می‌شود. اگر به فکر خرید، فروش، انتقال ارز خارجی و هر نوع فرآیند اقتصادی هستید که به نوعی به ارز مرتبط است، باید مراقب قیمت ارز باشید.

به طور کل نرخ ارز چیست؟

نرخ ارز به این صورت تعریف می‌شود: «نرخی که ارز یک کشور را به ارز کشور دیگر تبدیل می‌کند». ممکن است روزانه با تغییر نیروهای بازارِ عرضه و تقاضا، ارز از کشوری به کشور دیگر نوسان داشته باشد. به همین دلیل (که فقط یکی از چندین دلیل است) هنگام انتقال پول و معاملات در سطح بین‌المللی، مهم است که بدانیم نرخ ارز چظور تعیین می‌شود.

این مقاله 8 عامل کلیدی را که بر قیمت ارز و نوسانات آن تاثیر می‌گذارد بررسی می‌کند . دلایل نوسانات آن‌ها را توضیح می‌دهد و کمک می‌کند بهترین زمان برای معادلات ارزی خود پیدا کنید.

عوامل موثر بر این نرخ:

1. نرخ تورم

تغییرات تورم بازار باعث تغییر در قیمت ارز می‌شود. کشوری با نرخ تورم به طور مداوم پایین، ارزش ارز رو به افزایشی را نشان می‌دهد، زیرا قدرت خرید آن نسبت به سایر ارزها بالا رفته است. قیمت کالاها و خدمات در جایی که تورم پایین است با سرعت کمتری زیاد می‌شود. کشوری با نرخ تورمی که اغلب پایین است، مدام با افزایش ارزش و قیمت ارز خود مواجه خواهد شد.

در حالی که کشوری با تورم بالا معمولاً کاهش ارزش و نرخ ارز خود را مشاهده می‌کند و معمولاً نرخ های بهره بالایی دارد. در نیمه آخر قرن بیستم، کشورهایی با تورم پایین شامل ژاپن، آلمان و سوئیس بودند، در حالی که ایالات متحده و کانادا بعدا به تورم پایین رسیدند.

2. نرخ بهره

نرخ بهره چگونه بر قیمت ارز تاثیر می‌گذارد؟ تغییرات در نرخ بهره بر ارزش پول و نرخ تبدیل دلار تأثیر می‌گذارد. نرخ های فارکس، تورم و نرخ ارز ارتباط جدایی ناپذیری با نرخ بهره دارند. افزایش نرخ بهره باعث افزایش ارزش پول کشور می‌شود زیرا نرخ های بهره بالاتر سرمایه خارجی بیشتری را جذب می‌کند که باعث افزایش قیمت ارز می‌شود.

این اتفاق چطور رخ می‌دهد؟ بانک‌های مرکزی از نرخ بهره در کشورهای مختلف برای کنترل تورم استفاده می‌کنند. مثلاً تعیین نرخ های بهره بالاتر، سرمایه خارجی را جذب می‌کند، که نرخ ارز زیاد شود. البته اگر این نرخ‌ها برای مدت طولانی بیش از حد بالا نگه داشته شوند، تورم شروع به افزایش می‌کند و در نتیجه ارزش پول کاهش می‌یابد. در نتیجه، بانک‌های مرکزی باید نرخ های بهره را به طور مرتب تغییر دهند تا مزایا و معایب را در یک تعادل نسبی نگه دارند.

3. بدهی دولت

منظور از این مورد، کل بدهی عمومی دولت است. کشوری که بدهی دولتی دارد سرمایه‌گذار خارجی کمتری دارد که منجر به تورم و تاثیر بر نرخ ارز می‌شود. همچنین ممکن است سرمایه‌گذاران خارجی موجود در صورت پیش بینی افزایش بدهی های دولت، اوراق قرضه خود را در بازار آزاد بفروشند. این منجر به عرضه بیش از حد پول کشور می‌شود و در نتیجه ارزش آن را پایین می‌آورد.

اکثر کشورها برای حمایت از توسعه اقتصادی خود وام می‌گیرند. اگر بدهی دولت سریع‌تر از اقتصاد رشد کند و همچنان سرمایه گذاری خارجی در کشور کم شود، نتیجه کاهش نرخ ارز و افزایش تورم است. در بدترین حالت ممکن است دولت برای تأمین مقدار بدهی، پول چاپ کند که منجر به تورم بیشتر می‌شود.

4. شرایط تجاری

نسبتی که قیمت صادرات را با قیمت واردات قیاس می‌کند، شرایط تجاری مربوط به حساب‌های جاری و تراز پرداخت‌ها است. شرایط تجاری نیز می‌تواند بر تغییر نرخ ارز اثر بگذارد. شرایط تجاری یک کشور در صورتی رشد مثبت می‌کند که قیمت‌های صادراتی آن با نرخی بیشتر از قیمت‌های وارداتی افزایش یابد.

این به نوبه خود منجر به افزایش درآمد حاصل از صادرات می‌شود که افزایش تقاضا برای ارز کشور (و افزایش نرخ ارز) را فراهم می‌کند. اگر درآمد حاصل از صادرات نسبت به واردات کمتر باشد، طبیعتاً شرایط تجاری نامساعد خواهد بود و قیمت ارز پایین می‌آید.

5. ثبات و عملکرد سیاسی

اگر وضعیت سیاسی کشور و عملکرد آن فرم ثابتی داشته باشد، سرمایه‌گذاران بیشتر سرمایه‌گذاری می‌کنند و در نهایت بر نرخ ارز کشور تأثیر می‌گذارند. کشوری که ریسک و ناآرامی سیاسی کمتری دارد، سرمایه‌گذاری خارجی بیشتری را جذب می‌کند. از سوی دیگر، ثبات سیاسی ضعیف باعث کاهش ارزش نرخ ارز یک کشور می‌شود. محرک‌های اقتصادی محلی و سیاست‌های مالی نیز تحت‌تاثیر ثبات سیاسی هستند، دو عاملی که می‌توانند پیامدهای بلندمدتی بر نرخ ارز داشته باشند. کشوری که سیاست مالی و تجاری درستی دارد، جایی برای سقوط قیمت ارز خود نمی‌گذارد. اما کشوری که مستعد سردرگمی‌های سیاسی است، شاهد کاهش نرخ ارز خواهد بود.

 کشورهایی همچون سوئیس که سیستم‌های سیاسی باثبات‌تری دارند، همیشه ارزهای قوی‌تر و با ارزش‌تری دارند.

6. رکود

در دوران رکود، احتمال کاهش نرخ بهره یک کشور وجود دارد. همین باعث می‌شود شانس کشور برای به دست آوردن سرمایه خارجی کاهش پیدا کند. این به نوبه خود اقتصاد کشور مورد نظر را تضعیف می‌کند و در نتیجه سقوط نرخ ارز و نرخ فارکس اتفاق می‌افتد.

ارزش پوند (قیمت ارز بریتانیا) بین سال‌های 2007 تا 2009 حدود 20 درصد کاهش یافت. بانک انگلستان در سال 2008 پس از اینکه کشور با کسری حساب جاری بزرگی مواجه شد، نرخ بهره را به 0.5 درصد کاهش داد. رکود به شدت بر اقتصاد بریتانیا اثر منفی گذاشت. در نهایت احتمال تورم در آینده افزایش پیدا کرد و جذابیت اوراق قرضه بریتانیا را کاهش داد.

7. حدس و پیش‌بینی

اگر پیش‌بینی‌ها بر این اساس باشد که اقتصاد یک کشور رو به رشد است یا ارزش پول آن در حال افزایش است، تقاضای سرمایه‌گذاران برای آن ارز افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه افزایش تقاضا، قیمت ارز هم افزایش خواهد یافت. خیلی اوقات تغییرات در نرخ ارز تحت تأثیر نگرش‌های بازارهای مالی قرار می‌گیرد تا واقعیت‌های اقتصادی.

8. حساب جاری کشور

حساب جاری یک کشور منعکس‌کننده تراز تجاری، درآمد ناشی از سرمایه گذاری خارجی و میزان معاملات آن است. کسری در حساب جاری نشان می‌دهد که این کشور بیشتر از درآمد خود برای تجارت خارجی هزینه می‌کند و برای جبران کسری از منابع خارجی سرمایه می‌گیرد. به عبارت دیگر، کشور بیش از آنچه که از طریق فروش صادرات دریافت می‌کند، به ارز خارجی نیاز دارد. مازاد تقاضا برای ارز، نرخ ارز کشور را کاهش می‌دهد.

عوامل بسیار زیادی در تعیین قیمت ارز یک کشور دخیل هستند. نرخ ارز به طور مداوم در معرض نوسانات است. این موضوع می‌تواند برای افرادی که به طور مرتب در حال معاملات خارجی یا نقل و انتقالات پول هستند پر از استرس باشد. به همین دلایل بهتر است لحظه‌ای از کاهش و افزایش قیمت ارز آگاه باشید.